cumhuriyetle yönetilen ülkeler ne demek?

Cumhuriyetle yönetilen ülkeler, devlet başkanının seçimle iş başına geldiği ve genellikle belirli bir süre için görev yaptığı yönetim şeklini benimsemişlerdir. Bu yönetim şeklinde, egemenlik doğrudan veya dolaylı olarak halka aittir. Cumhuriyetler, monarşilerin aksine, kalıtsal bir liderlik sistemine sahip değildir.

Temel Özellikleri:

• Seçimle Belirlenen Devlet Başkanı: Devlet başkanı, halk tarafından veya halkın seçtiği temsilciler tarafından seçilir. Bu seçimler genellikle belirli aralıklarla yapılır.
• Halk Egemenliği: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir ilkesi esastır. Halk, seçme ve seçilme hakkı aracılığıyla yönetime katılır.
• Anayasal Yönetim: Cumhuriyetler genellikle bir anayasa ile yönetilir. Anayasa, devletin temel kurumlarını, yetkilerini ve halkın hak ve özgürlüklerini belirler.
• Hukukun Üstünlüğü: Hukukun üstünlüğü ilkesi geçerlidir. Herkes, kanun önünde eşittir ve kanunlar herkes için aynı şekilde uygulanır.
• Temsili Demokrasi: Çoğu cumhuriyette, halkın seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetilir. Bu temsilciler, meclis veya parlamento gibi organlarda görev yaparlar.
• Güçler Ayrılığı: Yasama, yürütme ve yargı güçleri birbirinden ayrılmıştır. Bu ayrılık, gücün tek elde toplanmasını önleyerek, yönetimin daha şeffaf ve hesap verebilir olmasını sağlar.

Cumhuriyet Türleri:

• Başkanlık Cumhuriyeti: Devlet başkanı (başkan) hem devletin hem de hükümetin başıdır. Yürütme yetkisi başkanda toplanmıştır. Örnek: ABD, Brezilya.
• Yarı Başkanlık Cumhuriyeti: Devlet başkanı (cumhurbaşkanı) ve başbakan arasında yetki paylaşımı vardır. Cumhurbaşkanı genellikle dış politika ve savunma gibi konularda daha etkilidir. Örnek: Fransa, Rusya.
• Parlamenter Cumhuriyet: Devlet başkanı (cumhurbaşkanı) sembolik bir role sahiptir. Hükümetin başı olan başbakan, parlamentoya karşı sorumludur. Örnek: Almanya, İtalya.

Önemli Kavramlar:

• Egemenlik: Bir devletin kendi toprakları üzerindeki mutlak otoritesi ve dışarıdan herhangi bir müdahale olmaksızın karar alma yetkisi.
• Anayasa: Bir devletin temel yasasıdır. Devletin yapısını, organlarını, yetkilerini ve bireylerin hak ve özgürlüklerini düzenler.
• Hukukun%20Üstünlüğü: Yasaların herkes için eşit şekilde uygulanması ve hiç kimsenin yasa önünde ayrıcalıklı olmaması ilkesi.
• Demokrasi: Halkın doğrudan veya seçilmiş temsilcileri aracılığıyla yönetime katıldığı yönetim şekli.
• Güçler%20Ayrılığı: Yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrı ve bağımsız olması ilkesi.